Đề xuất giảm thanh toán BHYT điều trị nội trú, tăng chi trả ngoại trú

Quyền lợi Bảo hiểm y tế là một trong những vấn đề xã hội được nhiều người quan tâm. Đặc biệt, những thay đổi liên quan đến tỷ lệ chi trả, thông tuyến bảo hiểm được chú ý hơn cả. Mới đây, sau khi đưa ra đề xuất thay đổi chi trả đối với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến, Bộ Y tế đã nhận về nhiều quan điểm trái chiều từ người dân.

Nhiều vấn đề phát sinh trong quá trình thực hiện Bảo hiểm y tế

Bảo hiểm y tế là hình thức bảo hiểm bắt buộc được áp dụng đối với các đối tượng theo quy định của Luật Bảo hiểm Y tế để chăm sóc sức khỏe, không vì mục đích lợi nhuận do Nhà nước tổ chức thực hiện. Tính đến ngày 31/12/2023, tổng số người tham gia BHYT hơn 93,6 triệu, tỷ lệ bao phủ 93,35% dân số.

Việc tham gia Bảo hiểm y tế giúp người dân được chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí khám chữa bệnh. Điều này không chỉ giúp giảm tải gánh nặng kinh tế do các chi phí chăm sóc, điều trị, phục hồi sức khỏe trong những trường hợp như tai nạn, bệnh tật,… mà còn đảm bảo sự bình đẳng và an sinh xã hội.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Tuy nhiên, quá trình thực hiện quyền lợi Bảo hiểm y tế tại Việt Nam phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập, hạn chế cần được điều chỉnh, đặc biệt về đăng ký khám chữa bệnh ban đầu, thông tuyến, chuyển tuyến:

• Trường hợp đặc thù như bệnh hiếm, bệnh hiểm nghèo, người bệnh chưa được tự đi khám và điều trị ở tuyến trên trong khi cơ sở tuyến dưới chưa có đủ năng lực chuyên môn và đều phải chuyển tuyến.
• Một số bệnh mạn tính chưa được đưa về y tế cơ sở để quản lý và cấp thuốc của tuyến trên, từ đó hạn chế quyền lợi bệnh nhân và thủ tục chuyển tuyến không cần thiết.
• Việc thông tuyến làm tăng số lượt khám chữa bệnh, gây ra tình trạng quá tải ở các bệnh viện tuyến trên, giảm số lượt khám và điều trị tại trạm y tế xã.

Đề xuất điều chỉnh tỷ lệ chi trả đối với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến

Trước thực trạng trên, Bộ Y tế đề xuất giảm tỷ lệ chi trả BHYT cho điều trị nội trú, tăng thanh toán điều trị ngoại trú đối với trường hợp khám chữa bệnh trái tuyến. Đề xuất được Bộ Y tế đưa vào dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung và đang trong quá trình lấy ý kiến.

Hiện nay, chúng ta đã được thông tuyến huyện và tuyến tỉnh trên toàn quốc. Đồng thời, thay đổi phân cấp chuyên môn kỹ thuật (Ban đầu – Cơ bản – Chuyên sâu). Cấp chuyên sâu gồm bệnh viện tuyến trung ương và bệnh viện tỉnh hạng 1 được phân loại tuyến cuối.

Bộ Y tế cho rằng cần sửa đổi, điều chỉnh các quy định liên quan tới tuyến chuyên môn, hạng bệnh viện trong Luật BHYT để đồng bộ với Luật Khám, chữa bệnh. Theo đó, Bộ Y tế đề xuất hai phương án chi trả đối với người bệnh tự đi khám chữa bệnh BHYT ở tuyến trên (trái tuyến):

• Phương án 1: Người tham gia BHYT được chi trả 60% chi phí nội trú và 40% chi phí ngoại trú (trừ các cơ sở thuộc huyện là trả 100% chi phí nội và ngoại trú). Đây là phương án mới.
• Phương án 2: Giữ nguyên theo quy định hiện hành, tức 100% chi phí điều trị nội trú và không thanh toán chi phí ngoại trú (trừ các cơ sở thuộc huyện là 100% nội và ngoại trú).

Bộ Y tế đề xuất tăng tỷ lệ chi trả cho bệnh nhân điều trị ngoại trú trái tuyến

Quy định hiện hành, khi khám, chữa bệnh trái tuyến tại bệnh viện tuyến trung ương, BHYT trả 40% chi phí điều trị nội trú, không thanh toán cho khám và điều trị ngoại trú. Tại bệnh viện tuyến tỉnh, bảo hiểm trả 100% chi phí điều trị nội trú trong phạm vi cả nước; không thanh toán cho khám và điều trị ngoại trú. Tại bệnh viện tuyến huyện, trả 100% chi phí khám chữa bệnh (cả nội trú và ngoại trú).

Như vậy, so với hiện hành, phương án đề xuất của Bộ Y tế là giảm chi trả BHYT cho điều trị nội trú và tăng tỷ lệ thanh toán cho điều trị ngoại trú.

Ngoài ra, khi được chẩn đoán xác định một số bệnh mạn tính tại tuyến trên, bệnh nhân sẽ được chuyển về cơ sở đăng ký BHYT ban đầu để quản lý, cấp phát thuốc chuyên khoa. Thuốc sử dụng ở cơ sở tuyến trên sẽ được BHYT thanh toán 100% chi phí – đây cũng là điểm mới được đề xuất.

Lý do Bộ Y tế đề xuất tăng mức chi trả điều trị ngoại trú

Với những đề xuất thay đổi trên, Bộ Y tế kỳ vọng những thay đổi tích cực trong quá trình thực hiện Bảo hiểm y tế như:

• Tăng tỷ lệ khám chữa bệnh tại y tế cơ sở, không ngừng nâng cao và cải thiện chất lượng dịch vụ tuyến dưới
• Cải thiện tình trạng vượt cấp chuyên môn kỹ thuật, gây quá tải cho các bệnh viện tuyến trên cùng sự mất cân bằng của hệ thống y tế
• Tạo sự thuận lợi cho người dân trong việc tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế, góp phần thúc đẩy sự phát triển.

Bộ Y tế kỳ vọng về những thay đổi tích cực trong quá trình thực hiện BHYT

Bộ Y tế cũng chỉ ra, tuy phương án đề xuất trên có thể gây ra những dư luận xã hội liên quan đến giảm tỷ lệ chi trả cho người bệnh khám điều trị trái tuyến. Tuy nhiên, Bộ cho rằng chính sách này có thể tuyên truyền để người dân hiểu về lợi ích và đồng thuận.

Dự kiến, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế dự kiến sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 7 khóa XV, tháng 05/2024.