Suy thai do dây rốn thắt nút – Mẹ cần làm gì để cứu thai nhi?

Trong thai kỳ, dây rốn đóng vai trò vô cùng quan trọng như “sợi dây kết nối sự sống” giữa mẹ và thai nhi. Dây rốn không chỉ vận chuyển oxy, dưỡng chất từ mẹ sang con mà còn giúp đưa các chất thải của thai nhi trở lại bánh nhau để xử lý. Tuy nhiên, trong một số trường hợp hiếm gặp, dây rốn có thể bị thắt nút – một tình trạng nguy hiểm có thể gây suy thai cấp, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

1. Dây rốn thắt nút là gì?

Dây rốn thắt nút (true knot of the umbilical cord) là hiện tượng dây rốn tự xoắn lại tạo thành một nút thắt thực sự, khác với hiện tượng xoắn nhẹ thông thường. Nút thắt này có thể hình thành trong các trường hợp như:

• Thai nhi cử động nhiều, quay đầu trong giai đoạn từ tuần thai thứ 8 đến 20, khi còn nhỏ và nước ối còn nhiều.
• Dây rốn dài bất thường (trên 70cm).
• Mẹ mang song thai, đa ối hoặc thai phụ có chỉ số BMI thấp.

Nút thắt có thể lỏng và không gây ảnh hưởng nếu không siết chặt. Tuy nhiên, trong quá trình chuyển dạ hoặc khi thai lớn hơn, nếu nút bị kéo chặt, nó có thể cản trở dòng máu nuôi thai nhi.

Dây rốn bị thắt nút có thể gây suy thai cấp, thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời.

2. Tại sao dây rốn thắt nút lại nguy hiểm?

Dây rốn là con đường duy nhất để cung cấp oxy và dưỡng chất cho thai nhi. Khi dây rốn bị thắt nút và nút này siết chặt, lưu lượng máu qua dây rốn sẽ giảm, dẫn đến thiếu oxy và suy dinh dưỡng bào thai. Trong trường hợp nghiêm trọng, thai có thể tử vong do ngừng truyền máu đột ngột.

Một số hậu quả nghiêm trọng của hiện tượng dây rốn thắt nút bao gồm:

• Suy thai cấp tính, mất tim thai đột ngột trong chuyển dạ.
• Thai chậm phát triển trong tử cung (IUGR).
• Thai chết lưu.
• Tổn thương thần kinh không hồi phục do thiếu oxy kéo dài.
• Tử vong chu sinh (trước hoặc ngay sau sinh).

Theo thống kê, tình trạng này xảy ra ở khoảng 0,3% – 2% thai kỳ đơn và cao hơn ở các thai kỳ nguy cơ.

3. Dấu hiệu cảnh báo suy thai do dây rốn thắt nút

Dây rốn thắt nút thường không gây ra biểu hiện rõ ràng trong suốt thai kỳ, vì vậy mẹ bầu cần đặc biệt chú ý những dấu hiệu bất thường sau:

Thai máy yếu hoặc bất thường:
Từ tuần thai thứ 28, một thai nhi khỏe mạnh thường cử động ít nhất 10 lần trong 2 giờ. Nếu mẹ cảm thấy thai ít máy hơn hẳn mọi ngày hoặc ngừng máy, cần đến cơ sở y tế kiểm tra ngay.

Tim thai bất thường:
Khi đo tim thai bằng máy NST hoặc siêu âm Doppler, bác sĩ có thể phát hiện các bất thường như nhịp tim chậm, dao động thấp, hoặc nhịp giảm không phục hồi khi có cơn gò tử cung.

Thai chậm phát triển:
Qua nhiều lần khám, nếu thai có chỉ số phát triển thấp hơn tuổi thai (cân nặng không tăng, vòng bụng nhỏ…), đó có thể là dấu hiệu cảnh báo nguy cơ thiếu oxy mạn tính do tắc nghẽn tuần hoàn từ dây rốn.

4. Làm sao để phát hiện sớm nguy cơ dây rốn thắt nút?

Mẹ bầu có thể chủ động theo dõi và phát hiện sớm các bất thường thông qua:

Theo dõi thai máy hàng ngày:
Mỗi ngày nên dành thời gian yên tĩnh, sau ăn hoặc buổi tối, để cảm nhận cử động thai. Nếu thấy số lần máy giảm hoặc không rõ ràng, cần đi khám sớm.

Khám thai định kỳ đầy đủ:
Khám thai đúng lịch tại các cơ sở y tế có chuyên môn sản khoa giúp tầm soát sớm các bất thường. Các phương tiện hỗ trợ bao gồm:

• Siêu âm Doppler màu: Đánh giá lưu lượng máu qua động mạch rốn, phát hiện dấu hiệu giảm tưới máu.
• Đo tim thai bằng NST: Giúp phát hiện suy thai tiềm ẩn hoặc nhịp tim bất thường.
• Đánh giá nước ối, bánh nhau và tăng trưởng của thai nhi: Đây là những chỉ số gián tiếp giúp đánh giá tình trạng thai.

5. Xử trí khi phát hiện dây rốn thắt nút

Trong thai kỳ:
Nếu phát hiện nút thắt nhưng thai vẫn ổn định, bác sĩ sẽ theo dõi sát bằng các phương pháp:

• Siêu âm định kỳ, đặc biệt là Doppler đo lưu lượng máu qua dây rốn.
• Đo tim thai thường xuyên để phát hiện sớm suy thai.
• Hướng dẫn mẹ theo dõi thai máy hằng ngày, bổ sung dinh dưỡng, nghỉ ngơi đầy đủ.

Trong quá trình chuyển dạ:
Nếu nút thắt bắt đầu siết chặt, dẫn đến giảm hoặc mất tim thai, bác sĩ sẽ chỉ định mổ lấy thai khẩn cấp để cứu thai nhi. Đồng thời, các biện pháp hỗ trợ cho mẹ như:

• Nằm nghiêng trái để cải thiện tuần hoàn tử cung – nhau thai.
• Thở oxy, truyền dịch tăng thể tích tuần hoàn.
• Hồi sức sơ sinh ngay lập tức nếu trẻ sinh ra có dấu hiệu suy hô hấp.

6. Mẹ bầu cần làm gì để phòng ngừa nguy cơ?

Dù không thể phòng tránh hoàn toàn hiện tượng dây rốn thắt nút, nhưng mẹ bầu có thể giảm nguy cơ bằng các biện pháp:

• Khám thai đầy đủ, đúng mốc – đặc biệt ở tam cá nguyệt 2 và 3.
• Chủ động theo dõi thai máy mỗi ngày, báo bác sĩ nếu có bất thường.
• Ăn uống đủ chất, nghỉ ngơi hợp lý, giữ tâm lý thoải mái.
• Lựa chọn nơi sinh uy tín, có đầy đủ thiết bị sản khoa hiện đại và đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm.

Dù không thể phòng tránh hoàn toàn hiện tượng dây rốn thắt nút, nhưng mẹ bầu có thể giảm nguy cơ bằng các biện pháp: Lựa chọn bệnh viện uy tín để khám thai đầy đủ và chủ động theo dõi thai máy mỗi ngày…

Dịch vụ Thai sản trọn gói tại Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Bắc Hà – Để mỗi thai kỳ là một hành trình an toàn, trọn vẹn

Mỗi thai kỳ là một hành trình thiêng liêng nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro như dây rốn thắt nút, suy thai, tiền sản giật… Hiểu rõ điều đó, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Bắc Hà mang đến dịch vụ thai sản trọn gói toàn diện, giúp mẹ an tâm đón con yêu chào đời an toàn, khỏe mạnh.

Chăm sóc thai kỳ từ A–Z: Theo dõi sát sao, an toàn vượt trội

Bệnh viện xây dựng lịch khám thai khoa học theo từng giai đoạn phát triển của thai. Mỗi lần khám đều đầy đủ các bước:

• Siêu âm 2D, 4D, Doppler màu: Đánh giá hình thái thai nhi, phát hiện dị tật, kiểm tra nhau – dây rốn – lưu lượng máu nuôi thai.
• Theo dõi tim thai bằng monitor sản khoa: Phát hiện sớm suy thai, nhịp tim bất thường.
• Xét nghiệm máu, nước tiểu, dung nạp glucose, sàng lọc trước sinh (Double test, Triple test, NIPT…)
• Đo chỉ số nước ối, bánh nhau, cân nặng thai – kiểm soát môi trường sống của bé.

Tư vấn dinh dưỡng – Hướng dẫn theo dõi thai máy đúng chuẩn

Bác sĩ sản sẽ đồng hành cùng mẹ suốt thai kỳ, tư vấn chế độ dinh dưỡng phù hợp từng giai đoạn và hướng dẫn cách theo dõi thai máy tại nhà – chỉ số quan trọng giúp phát hiện sớm tình trạng suy thai, thiếu oxy.

Lớp học tiền sản miễn phí – Trang bị kiến thức, vững vàng tinh thần

Hàng tháng, Bắc Hà tổ chức lớp học tiền sản miễn phí với nhiều nội dung thiết thực:

• Nhận biết dấu hiệu chuyển dạ, hướng dẫn thở – rặn đúng cách
• Cách chăm sóc trẻ sơ sinh: tắm bé, thay tã, cho bú, theo dõi dấu hiệu bất thường
• Dinh dưỡng – vận động cho mẹ trước và sau sinh
• Vai trò của người thân trong quá trình sinh

Lớp học do bác sĩ sản, hộ sinh trưởng và chuyên gia tâm lý trực tiếp hướng dẫn, giúp mẹ vững tin làm mẹ và gắn kết cùng bé.

Vì sao mẹ nên chọn Thai sản trọn gói tại Bắc Hà?

• Bác sĩ sản và chẩn đoán hình ảnh đầu ngành, giàu kinh nghiệm, xử trí thành công nhiều ca nguy cơ cao
• Hệ thống máy móc hiện đại, đạt chuẩn theo dõi sản khoa chuyên sâu
• Phòng sinh riêng biệt vô khuẩn, đầy đủ trang thiết bị sinh an toàn
• Ekip cấp cứu – hồi sức sơ sinh túc trực 24/7, sẵn sàng can thiệp mọi tình huống khó
• Chăm sóc sau sinh chu đáo, hỗ trợ phục hồi sức khỏe và nuôi con bằng sữa mẹ đúng cách

Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Bắc Hà – Đồng hành cùng mẹ, chào đón bé yêu trong điều kiện an toàn nhất.
Hãy để hành trình làm mẹ trở thành ký ức đẹp bằng sự chuẩn bị kỹ càng và sự chăm sóc tận tâm từ đội ngũ y tế chuyên môn cao tại Bắc Hà.